1000ни ҳозир берсанг, бир қисмини кечаман


Савол: «Бир ойда беришинг керак бўлган маблағни, масалан, 1000ни ҳозир берсанг, бир қисмини, айтайлик, 100ини кечдим», деса, шаръан жоизми?

Жавоб: Бу масала шариатда "ضع و تعجَّل" заъ ва таъажжал, яъни «маълум бир қисмини кечгин, нақд тўлайман» дейилади. Бизнинг мазҳабимизда бу масала насия савдосига тегишли бўлиб, бир киши бирор нарсасини маълум муддатга, масалан, бир йилга 1000га сотиб, муддати етиб келмасидан, бир йилгача кутишни хоҳламай, мисол учун, «900 нақд берсанг, 100ни кечдим», дейиши ёки харидор «900 нақд бераман, 100ни кечгин», дейиши шаръан жоиз эмас. Бу рибо ҳисобланади. Рибо фақат муддати ўтиб кетгани учун фоиз қўшиб беришдагина эмас, балки муддати етиб келмасидан нақд берса, кечиб юборишда ҳам бўлади. Муддати етиб, тўлаши вожиб бўлганидан кейин сотувчи харидорга «1000дан 100ини кечдим», деса ёки харидор «Илтимос, 100ни кечсангиз», деса-ю, харидор кечиб юборса, зарари йўқ.

Нақд савдода эса кечиб юбориш рибо саналмайди («Инъомул Борий»).


9 йил аввал 6069 fiqh.uz
Мавзуга оид мақолалар
МАҚОЛА: АҚИЙДА
Дафндаги баъзи макруҳ ишлар
Жаноза ёки дафнни кўпчилик қатнашсин деб кечиктириш ёки жума намозидан кейинга қолдириш. Зотан, Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Маййитни тезроқ элтинг”, деганлар. Лекин дафн ишлари билан банд бўлиб, давоми...
МАҚОЛА: АҚИЙДА
Узоқ муддатли қарзлар
Савол: Закот беришда узоқ муддатли қарзлар ҳам чиқариб юбориладими? Масалан: Беш йилда узиш шарти билан йигирма миллион қарз олиб, уй сотиб олса ва қўлида ўн-ўн беш миллион пули бўлса, у кишига закот вожиб давоми...
7 йил аввал 5704 fiqh.uz
МАҚОЛА: АҚИЙДА
Қарзни кафолатлаш ва уларнинг турлари
Насия савдосида ҳам савдо тугал бўлади ва харидор зиммасига баҳо қарз бўлади. Шунинг учун сотувчи харидордан қарзни кафолатлашини сўраши ёки муайян вақтда қарзни адо қилишига бирор кафил бўладиган одамни ёки давоми...
7 йил аввал 6948 fiqh.uz
МАҚОЛА: АҚИЙДА
Қарзни кечиктирганлиги учун молиявий жазо
Баъзи вақтларда харидор тақсит савдосида келишилинган бўлакларни кечиктириши мумкин. Шунинг учун тақсит савдоси орқали нарса сотиб олмоқчи бўлган киши, бор имкониятларини сарҳисоб қилиб, кейин бу савдога қўл уриши давоми...
7 йил аввал 7298 fiqh.uz
МАҚОЛА: АҚИЙДА
Қарзни нотўғри ишлатиш
Савол: Мен бир дўстимга қарз берган эдим, яқинда маълум бўлиб қолдики, дўстим ўша маблағни нопок ишларга сарфлаётган экан. Унинг гуноҳларига мен ҳам шерик бўлиб қолмадимми? Умуман, қарз бераётганда унинг давоми...
7 йил аввал 6819 fiqh.uz